Sveti Nikola ili Nikola Mirlikijski, bio je episkop Mire Likijske koja je nekad bila deo Rimskog carstva, a danas se nalazi u Turskoj. Rođen je oko 270, a preminuo 343. godine, 6. decembra po julijanskom ili 19. decembra po novom kalendaru. Kod Srba je Nikoljdan slava sa najviše svečara, pa se tako često kaže da tog dana pola Srbije slavi, a druga polovina ide na slavu.
Sveti Nikola je rođen u Patari kao sin jedinac bogatih roditelja, а нakon njihove smrti, on je sav novac podelio siromašnima. Sveštenik je postao kao veoma mlad i bio je posvećen širenju hrišćanstva. Bio je učesnik Prvog vaseljenskog sabora u Nikeji, ali je udaljen kad je udario aleksandrijskog sveštenika koji je optužen za jeres. Legenda kaže da mu je prisustvo na saboru odobreno ponovo nakon što im se u snu, preko izabranih arhijereja, javio glas Isusa Hrista koji im je rekao da je učinjena velika nepravda prema čoveku koji je branio svoju veru.
>>Narodna verovanja: zašto se kumstvo ne odbija
Nikola Čudotvorac je još za života smatran za svetitelja. Bolesni i unesrećeni su ga pozivali i on se svima odazivao, a iz lica mu je, kako kažu, sijala svetlost. Veliki broj čuda činio je spasavajući moreplovce iz oluje i magle, zbog čega se danas slavi kao zaštitnik moreplovaca. Sahranjen je u sabornoj crkvi u Miru, ali su njegove mošti u 11. veku, pred najezdom Turaka, prenešene u Bari u Italiji gde se nalaze i danas.
U zapadnoj kulturi Sveti Nikola je poznat kao debeljuškasti sedi starac Santa Claus (Deda Mraz) koji nosi crveno odelo i deci raznosi poklone. Njegov lik je danas komercijalizovan i može se naći u brojnim reklamama svetskih kompanija zbog kojih je postao sinonim za trošenje novca i kupovinu poklona. U Srbiji, prema nekim podacima, čak 30 odsto ljudi slavi Svetog Nikolu, a kako taj dan pada u vreme Božićnog posta, po pravilu se spremaju isključivo riba i druga posna jela.
