Oni koji nisu uspeli da napuste Pompeju u avgustu 79. godine, bili su osuđeni na smrt. Tela ovih nesrećnika, koja su nakon nekog vremena postala samo kosti, čekala su 1.700 godina da budu otkrivena i ispričaju priču o poslednjim trenucima svog života koji je ugušen u najvećoj agoniji.
Pompeja je antički grad osnovan u 6. veku pre nove ere koji je smešten na jugu Apeninskog polustrva, u blizini današnjeg Napulja u Italiji. U svojoj 700 godina dugoj istoriji ovaj grad su naseljavali razni narodi, a Rimljani su se tu nastanili 80. godine p.n.e. Pompeja je ostala poznata u istoriji po tome što je potpuno nestala u erupciji vulkana Vezuv 24. avgusta 79. godine. Nakon ovog nesrećnog događaja, grad je vekovima bio izgubljen, prekriven sa više od 10 metara pepela i blata i kao takvog niko nije bio u prilici da ga menja, što nam daje mogućnost da posetimo autentični rimski grad iz 1. veka nove ere, sa prilično dobro očuvanim ulicama i građevinama.
>>Palermo: bizarni muzej kapucinskog manastira
>>Mumije iz Venconea: viševekovna misterija severa Italije
>>Ljubavnici iz Hasanlua: Poljubac star 2800 godina
Deo građana Pompeje, čiji je ukupan broj, veruje se, bio oko 20.000, nije obraćao pažnju na brojna upozorenja koja im je slao vulkan Vezuv jer su verovali da je davno ugašen. Kako su već navikli na sitne potrese i dim koji izlazi iz vulkana, nisu ozbiljno shvatili ni kad su početkom jula 79. godine bunari u gradu počeli da presušuju. Međutim, tog 24. avgusta, baš kad je obeležavan dan posvećen rimskom bogu vatre, Vulkanu, Vezuv je počeo da ispušta visoki plamen i Pompeju su ubrzo prekrili gusti oblaci dima. Tom događaju svedočio je i rimski senator Plinije Mlađi koji je svom prijatelju Tacitu pisao da je tačno u podne crni oblak iz Vezuva pokrio sunce i dan pretvorio u noć i da je na Pompeju padalo kamenje i rušilo zgrade. Plinije Mlađi još navodi da su ljudi štitili glave od kamenja jastucima i da se čuo vrisak žena, plač dece i vika muškaraca koji su pokušavali da dozovu svoje najmilije. Veruje se da je erupcija trajala tri dana i da je, prema najnovijim istraživanjima, poginulo oko 2.000 ljudi.
Antički grad koji je zadesila nesrećna sudbina, ostao je misterija sve do 1748. godine kad su započeta arheološka iskopavanja. U to doba otkrivene su brojne građevine sa zidnim slikama koje su šokirale tadašnju Evropu jer su se na njima nalazili erotski motivi, neprihvatljivi stanovnicima Starog kontinenta u osamnaestom veku. Freske sa eksplicitnim sadržajem ubrzo su ponovo prekrivene, ali su kasnije ipak ugledale svetlost dana. Godine 1860. radovima na iskopavanju priključuje se i arheolog Đuzepe Fjoreli koji je, primetivši ispod pepela šupljine sa ljudskim ostacima, došao na ideju da se one pažljivo ispune gipsom. Na taj način dobijeni su verni otisci građana Pompeje koji nam prikazuju poslednje trenutke ovih ljudi na čijim licima se vidi iznenađenje i strah zbog iznenadnog događaja koji će ih odvesti ravno u smrt.
Kad su skoro dva veka kasnije obnovljena iskopavanja, arheolozi su naišli na grad potpuno zamrznut u vremenu. Ostaci hleba još uvek su se nalazili u pećnici, tela muškaraca, žena, dece i ljubimaca pronađena su zamrznuta u svojim poslednjim trenucima, a ostaci obroka su verovatno pali sa stola usled potresa i ostali vekovima na istom mestu. Ova zapanjujuća otkrića omogućila su naučnicima da u potpunosti otkriju kakav život su stari Rimljani vodili u Pompeji – šta su jeli, čime su se bavili, u kakvim kućama su živeli.
