Ahemenidi su bili jedna od dinastija drevnog Ahemenidskog carstva, odnosno prvog Persijskog carstva koje je od 520. p. n. e. do 330. p. n. e. obuhvatalo prostor Velikog Irana. Njegov osnivač bio je Kir Veliki i ono je za vreme njegove vladavine bilo najveće carstvo starog veka, a danas je Nakš-e Rustam, arheološko nalazište udaljeno oko sedam kilometara od Persepolja, jedno od najzanimljivijih mesta u modernom Iranu za mnogobrojne posetioce iz čitavog sveta.
Pokrajina Fars, u kojoj se nalazi ovo nadaleko čuveno nalazište, pradomovina je starih Persijanaca, čija umetnost predstavlja spoj različitih stilova. Nakš-e Rustam je ime dobio po čoveku sa neobičnom kapom, s obzirom na to da se veruje da reljef prikazuje Rustama, sina Zala i Rudabe, koji u persijskoj mitologiji slovi za najmoćnijeg paladina – svetog ratnika. Sve grobnice ovde datiraju od pre 3.000 godina i isklesane su na okomitim liticama planine. Ima ih pet, od kojih je jedna nedovršena, a zbog svojih spoljnih strana, često se nazivaju persijskim krstovima.
Ulaz u svaku od njih nalazi se u samom središtu krsta, a kako na njima nema natpisa, teško je sa sigurnošću reći koji su kraljevi tu sahranjeni. Međutim, prema sprovedenim istraživanjima, smatra se da njih četiri pripadaju Dariju I Velikom, Dariju II, Kserksu I i Artakserksu I. Za nedovršinu grobnicu, veruje se da pripada Artakserksu III ili Dariju III i sudeći po mišljenju arheologa, bile su zatvorene odmah nakon pogreba. Posle pohoda Aleksandra Velikog na Persijsko carstvo, vrata su razbijena a one opljačkane. Takođe, ispred njih se nalazi mali toranj, poznat kao Zaratustrina kocka, za koji se ni dan-danas ne zna da li predstavlja hram vatre, da li su se u njemu čuvale vladarove stvari ili i on predstavlja grobnicu.
Činjenica da su grobnice ahemenidskih kraljeva udaljene na oko sat vremena vožnje od Širaza, najvećeg grada pokrajine Fars, nije na odmet, jer ih je moguće obići u sklopu jednodnevnih izleta koji se organizuju iz njega. Sa druge strane, jedna od blagodeti na ulicama Širaza jeste i jeftin taksi, pa posetioci mogu stići gde god požele. Jedini problem za ulazak stranih građana u Iran jeste dobijanje vize, o čemu se više informacija može naći OVDE.
